Asteroko buletina
ikusi azkenekoa >>
Martxo lehorra, maiatza bustia.

Bizi baratzearen plaza

Ekologistak Martxan
Ekologistak Martxan
Ekologistak Martxanetik ekologismo soziala jorratzen dugu. Ingurumenaren arazoak, ekoizpen eta kontsumo ereduekin loturik daudela uste dugu, geroz eta globalizatuagorik dagoen mundu honetan; eta guzti honek, bestelako gatazkak sozialak eragiten ditu gure ikuspegitik: Iparralde eta Hegoaldearen arteko harremanak, desberdintasun sozialak...

[Txostena] Plagiziden hondakinak elikagaietan

2022-11-29 12:05

Azterlan honen helburua da ikusaraztea pertsonen eskura dauden elikagaiek plagizida toxikoen hondarren eraginpean jartzen dituztela, eta fokua hiru substantzia-taldetan jartzea:

  • Gure hormona-sistemari eragiten dioten plagizidak, disruptore endokrinoak,
  • Baimendu gabeko plagizidak, baina oraindik gure bazkarian eta
  • Baimendutako plagizida arriskutsuenak edo agintariek ordezkatzeko hautagaiak
    toxikotasun handia duelako.

Ekologistak Martxan taldearen analisiaren abiapuntua Plagiziden Hondakinak Kontrolatzeko Programaren 2020. urteko azken datu ofizialak dira, Elikagaien Kontsumo, Segurtasun eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak (AESAN) bilduak.

Txostenak egiten dituen aurkikuntza nagusiak:

  1. Espainia Europako liderra izaten jarraitzen du plagiziden salmentetan, 2020an 75.775 tona salduta.
  2. Plagiziden salmenten joerak ez du behera egiten azken urteotan, eta horrek oso zail egiten du Europar Batasunaren Estrategiaren helburua betetzea, hau da, 2030erako plagizida sintetikoen erabilera eta arriskua % 50 murriztea.
  3. Espainiak 3,26 elikagai-lagin baino ez ditu aztertzen 100.000 biztanleko; Europar Batasuneko batez bestekoak, berriz, 17,25. Hori dela eta, Europak bete behar du legezko betebehar hori.
  4. Gainera, Espainiak urtero elikagaien lagin gutxiago aztertzen ditu plagiziden hondakinen bila. Lau urtean, jasotako elikagaien laginen kopurua erdira jaitsi da, eta horrek herritarrei beren osasunean eragina izan dezaketen substantziei buruzko informazio okerragoa ematea dakar.
  5. 2020an, 125 plagizidek kutsatzen zituzten Espainiako elikagaiak.
  6. Laginen % 1,75ek bakarrik gainditzen zuten baimendutako legezko muga, baina kezkatzekoa da elikagaien % 35ek plagizida baten hondakinen bat izatea, askotan hainbat plagizidarena aldi berean.
  7. Hondakinek, kantitate txikian, eragina izan dezakete osasunean sistema hormonalari eragiteko gaitasuna duten plagiziden kasuan, hots, plagizida disruptore endokrinoak edo EDC deitutakoen kasuan. 2020an, pestizida horietako 57 detektatu ziren elikagaietan (58 urte batzuk debekatuta egon arren detektatutako DDTa barne hartzen badugu).
  8. Fruta eta barazkiak dira plagiziden hondakin kopuru handiena detektatu den taldea. 117 plagizidek (52 EDC) kutsatzen dute laginen % 41.
  9. Pestizida gehien izan zituzten bi elikagaiak laranjak (36 substantzia) (27 EDC) eta piper gozoak (27 EDC) izan ziren. Urtero aldatzen da plagizida gehiago dituen elikagai zehatza, baina oraindik ere nekazaritza industrialeko produkzioan fruta eta barazkien kutsadura handia dago.
  10. Aztertutako animalia-jatorriko laginen % 13k plagiziden hondakinak zituzten. Kopuru hori % 57ra igotzen da arrain- eta itsaski-laginen kasuan.
  11. 2020an, AESANek nekazaritza ekologikoko elikagaien bi lagin baino ez zituen aztertu, eta kopuru hori ez zen nahikoa izan adierazgarria izateko.
  12. Europak baimendu gabeko substantziei dagokienez, horietako 64ren hondakinak detektatzen ditugu.
  13. Gainera, Espainiak ez ditu aztertzen oso erabilera handiko plagiziden hondakinak, hala nola kantzerigenoarena eta 1,3 dikloropropeno debekatua.
  14. Atzemandako 13 pestizida ( % 10) «ordezkogaien» zerrendakoak dira. Substantzia arriskutsu horiek, baimenduta egon arren, lehenbailehen ordeztu behar dira, hain arriskutsuak ez diren beste aukera batzuekin.

Aurreko datuekin, Ekologistak Martxan taldeak ezinbestekoa ikusten du legedia aldatzea, gaur egun indarrean dagoenak ez baititu herritarrak babesten elikagaietan dauden plagiziden aurrean, batez ere hormona-sistema aldatzen dutenen aurrean.

Gainera, premiazkoa ikusten dugu Espainiako administrazioak benetako ahalegina egitea helburu hauek lortzeko:

  • Nekazaritzaren eta plagiziden arteko mendekotasuna murriztea, nekazaritza agroekologikorako aldaketa sustatuz, baserritik mahairako Europako estrategian ezarritako murrizketa-helburua betetzen laguntzeko.
  • Elikagaien analisia hobetzea, biztanleei informazio adierazgarriagoa emateko, nekazaritzan gehien erabiltzen diren plagizidak barne, hala nola debekatutako 1,3 dikloropropeno kantzerigenoa edo glifosatoa.
  • Baimendu gabeko plagiziden ustezko salbuespenezko baimenak saihestea, benetako larrialdi-egoeretara mugatuz.
  • Izangaien eta haien aukeren arteko konparaziozko ebaluazioa egitea, arian-arian jasangarriagoak diren beste batzuekin ordezkatzeko.

Irakurri txosten osoa hemen.

atzera
Asteroko buletina
ikusi azkenekoa >>
Bizi-baratzea ARGIA

EMAN HARTURAKO:

Zirkuitu ibilbidea 2, Industrialdea 15
20160 Lasarte-Oria. Gipuzkoa. Euskal Herria
bizibaratzea@bizibaratzea.eus
+34 943371545

Eusko jaurlaritza
OlatuKoop

Ekonomia sozial eraldatzailearen sareko kide da ARGIA (Bizi Baratzea). Informazio burujabetza helburu, egunerokoan gauzak egiteko beste modu batean sinesten dugu.

BIZI BARATZEAko edukiak kopiatu, moldatu, zabaldu eta argitaratzeko libre zara, beti ere, gure egiletza direla aitortzen baduzu eta baldintza beretan egiten baduzu.

gora