Lurra ez dugu arbasoenganik herentzian jasotzen; maileguan hartzen diegu gure ondorengoei

Baratze eta sukalde munizipala, herri langileek aurrera eramanak

Urteak daramatzate Urruñako Herriko Etxean zirkuitu laburrak eta tokiko elikadura bultzatzen. “COVID-19a bizi izan genuenean argi gelditu zen hurbileko mozkinak beharrezkoak direla, kamioiak hiru egunez gelditzen badira aski gaizki gelditzen baikara gehienak”, adirazi du Marie Christine Elizondo zinegoziak, laborantza eta elikadura gaien arduradunak. 2020an sartu ziren udalean, eta bi proiektu garrantzitsu jarri dituzte martxan tarte honetan: herriko etxearen baratzea sortzea, eta sukalde munizipala eraikitzea.

Garazi Zabaleta
Garazi Zabaleta

2016tik ARGIAn astero esperientzia baten berri ematen du.


2025eko abenduaren 29a
Mundu bizigarriago bat eta bizitza gozagarriago bat egunero lantzen dugunon komunitateak eusten dugu Bizi Baratzea. Horregatik jartzen ditugu sarean eduki denak libre, Lurrari begiratzen eta entzuten diogunak gero eta gehiago izan gaitezen. Batu komunitatera. EGIN BIZI BARATZEAKOA.

“Herrian bazegoen lur bat, gu sartu aurretik eraikitzeko erabili nahi zena, baina erabaki genuen egokiago zela lur hori baratzegintzari eskaintzea”, dio Elizondok. Lur sail horretan jarri zuten Herriko Etxearen baratzea, eta 1.700 metro koadro negutegi, kanpoan barazkiak jartzeko hektarea erdi soro eta arbolak jarri dituzten beste lursail bat ere badituzte. Aldi berean, Urruñako eta hurbileko laborariekin lanketa egin zuten, haien mozkinak non eta nola saltzen zituzten ikusteko eta haiekin harremanetan jartzeko.

Herri langileak dira baratzean aritzen direnak. Bat ari da herriko baratzean nekazari, baina puntualki, lan karga handiagoa dagoenetan, beste herri langileek ere laguntzen diote. “Negutegietan domotika sartzea erabaki dugu, eskulana ahal bezain arina izan dezan baratzezainak. Larunbat edo igandez negutegiak pixka bat ireki edo arrosatu behar badira, adibidez, horiek tablet bidez egiten ahalko dira”.

Herri sukaldea martxan

Proiektuaren bigarren hanka sukalde munizipala da. Nizatik hurbil dagoen Mouans-Sartoux herrian izan ziren Herriko Etxeko kideak bisitan, han 2021etik antzeko proiektu bat martxan baitzuten. “Hango eredua ikusita, hemen baratzea eta sukaldea lotzeko egitasmoa garatzea erabaki genuen”. 2025. urte hasieran ekin zieten eraikinaren obrei, eta hamar hilabetetan bukatu dute. “Sukaldean aritzeko lau langile hartu ditugu, eta 300 bazkari banatzen dira egunero, baina 800era irits gaitezke”. Momentuz, eskola publikoak hornitzen ditu sukaldeak, baina adineko jendeari etxerako menuak eskaintzea eta herriko ikastola ere hornitzea dituzte helburu.

“Baratzetik ez da nahikoa janari ateratzen sukaldea hornitzeko, eta gainerako produktu guztiak ez dira Km-0 izaten ahal, baina saiatzen gara ahal bezain hurbilekoak izan daitezen eta mozkinen kalitatea bermatzen”. Departamenduan lehenbizikoak dira horrelako egitasmo bat martxan jartzen, eta Elizondok nabarmendu du proiektuak interesa piztu duela inguruko herrietan.

Artilea da artea, eskola eta agroekologia lotzeko bide posible bat
2025-12-22 | Garazi Zabaleta
Abenduaren 12an irakasleei eta hezkuntza komunitateko kideei zuzendutako jardunaldi berezia izan zen Zaldibiako (Gipuzkoa) Goizane zentroan: Artilea eskoletan.  (+)
“Landareekin arropa tindatzea da nire ofizioa”
2025-12-15 | Garazi Zabaleta
Duela 30 bat urte ikasi zuen Aitor Bastarrika gipuzkoarrak landareekin eta bestelako naturako elementuekin tindaketak egiten, Guatemalan bizi zenean: “Han ikasi nuen landareekin tindatzen, eta... (+)
Sagardoa merke… baina noren bizkar?
2025-12-14 | Garazi Zabaleta
Pasa den uztailean ENBA nekazal sindikatuak sare sozialen bidez salatu zuen Euskal Sagardoa Jatorrizko Izendapenerako sagar ekoizleak galeretan ari zirela lanean. Oharrean ziotenez, ekoizpen kostuak... (+)
Nola banatzen dira herri-lurra, eta nola kudeatu?
2025-12-08 | Garazi Zabaleta
LeitzEKO Kontsumo Taldeak Izan burujabe jardunaldiak antolatu zituen eta horien baitan, NPB Nekazaritza Politika Bateratuari –PAC delakoari– buruzko mahai-inguru interesgarria izan zen azaroaren 6an Leitzako... (+)
Oñatiko bi lursailen lagapena, tokiko ekoizpen agroekologikorako
2025-11-30 | Garazi Zabaleta
Urteak daramatzate Debagoienan elikadura, kontsumo eta ekoizpen iraunkorraren alde lanean Debagoiena 2030 sarearen bidez. Ibilbide horretan pauso garrantzitsua eman berri dute: Tokixan elkartea sortu dute... (+)
gora